علی وفایی‌نژاد با بهره‌گیری از هنرهای نجاری، آیینه‌کاری و خطاطی خانه‌ای پدید آورده است تا یاد استادکاران معمارِ کاشانی را گرامی بدارد؛ اما آنچه که او به نمایش گذاشته است از یک یادبود ساده فراتر می‌رود.
وفایی‌نژاد که با تصویرسازی و ساخت عروسک در میان هنرمندان شناخته شده است و سابقه برگزاری سه دوره از نمایشگاه گروهی «سرزمین عجایب» را در کاشان به مناسبت هفته تصویرسازی دارد، دغدغه خود نسبت به مسئله خانه را با گذشته گره می‌زند. او از حدود سال ۱۳۹۲ محوریت بخشی از آثار تصویرسازی و حجم خود را به موضوع خانه اختصاص داده است.
وفایی‌نژاد بزرگ شدن در یکی از محله‌های پرتنش کاشان، سختی‌ها وپنج دهه شغل طاقت‌فرسای پدر که به ساختمان‌سازی مربوط می‌شود، وقوع جنگ در کشورهای خاورمیانه و بی‌خانمان شدن انسان‌ها، ویرانی بافت و خانه‌های ارزشمند کاشان و رفت‌‌وآمد دائم بین زادگاهش، کاشان و محل‌زندگیش در تهران را عواملی می‌داند که خواسته یا ناخواسته باعث برجسته شدن موضوع خانه و سرپناه برای او شده است.
هنرمند جوانی کاشانی تلاش کرده تا در فرصت کمی که در اختیار داشته است با کمک‌گیری از آقای اکبر حلی به اطلاعات حدود ۵۰ تن از معماران کاشانی عصر قاجار، پهلوی و زمان حاضر برای درج در اثر خود دست پیدا کند. او قصد دارد در آینده با تکمیل پژوهش‌های خود درباره استادکاران معمار و ساخت خانه‌هایی دیگر با متریال‌های متفاوت، دغدغه‌های ذهنی‌اش را به شکلی مفصل‌تر در قالب یک نمایشگاه انفرادی با مخاطبان در میان بگذارد.
مونا جولا دیگر هنرمند کاشانی حاضر در پرسبوک است که عمده فعالیت‌های هنری‌اش در تهران رقم می‌خورد. او برای توضیح اثر خود با عنوان «بازمانده» به نمایشگاه انفرادی‌اش با نام «بی‌نشان» در سال ۱۳۹۷ ارجاع می‌دهد.
جولا در نمایشگاه «بی‌نشان» به موضوع قربانیان غیرنظامی جنگ پرداخته که با تحمل درد و رنج بسیار کشته شده‌اند و نشانی از آنها بر جای نمانده است. شهید شدن مادربزرگ این بانوی هنرمند و مشاهده تصاویر وحشتناک از قربانیان جنگ باعث شده است تا این موضوع برای جولا تبدیل به یک دغدغه شخصی شود.
مونا جولا به رغم اینکه عمده آثارش در رشته نقاشی است؛ اما تصمیم گرفته آثار خود را برای نمایشگاه «بی‌نشان» با استفاده از تکنیک دوخت و دوز بیافریند و در خلق «بازمانده» هم به سراغ همین تکنیک رفته است. جولا معتقد است تکنیک دوخت و استفاده از الیاف، امکان بهتری در اختیار او برای بیان ایده‌اش می‌گذاشته است؛ چرا که در این روش چهره‌ها به صورت خود به خود مخدوش و دچار به هم ریختگی می‌شده‌اند و این امر موجب می‌شد تا مخاطب به هویت چهره، نژاد، رنگ و دیگر ویژگی‌های آدم‌های اثر پی نبرد. در واقع این کار هاله‌ای از انسان که در لحظه‌ای از تاریخ بین بودن و نبودن شناور است به مخاطب عرضه می‌کرد.
بانوی هنرمند کاشانی «بازمانده» را در پیوند با موضوع قربانیان جنگ می‌داند؛ با این تفاوت که در این اثر درد و رنج جنگ با حرفه سخت اجداد هنرمند پیوند خورده است؛ اجداد قالیبافی که برای خلق یک اثر زیبا درد و رنج می‌کشیده‌اند. از نظر او مخاطب در این اثر ضمن مشاهده زیبایی، درد و رنج بافنده را هم حس می‌کند. از سوی دیگر خود هنرمند هم برای بافتن این اثر متحمل سختی‌هایی مشابه اجداد بافنده‌اش شده است.
اثر مونا جولا با توجه به تکنیک بافت، پرتره‌هایی که گویی پوشیه بر صورت دارند و قوسی در بالا که تداعی‌گر سنت معماری ایرانی است، اشاراتی به سنت‌های هنر ملی ایران دارد. جولا معتقد است نوع دوخت و بافت اثر باعث می‌شود تا مخاطب با این فیگورها احساس نزدیکی کند.
عکس‌ها: کاووس فرزادی و مهدیار زمزم
